Annem Belkıs
Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Baskı

Gündüz Vassaf’ın kalemiyle annesinin hikâyesi. Öksüz bir Rumeli kızının Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırlarında başlayan hayatı bize gündelik yaşantının unutulmuş pek çok ayrıntısını tanıtarak bilinmeyen evlere misafir ediyor.

Gündüz Vassaf’ın kalemiyle annesinin hikâyesi. Öksüz bir Rumeli kızının Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırlarında başlayan hayatı bize gündelik yaşantının unutulmuş pek çok ayrıntısını tanıtarak bilinmeyen evlere misafir ediyor. Osmanlı, Cumhuriyet Türkiye’si ve ABD’de yüzyıla yakın süren çarpıcı bir yaşantının ışığında kadının toplumdaki yeri.


İmparatorluğun son yıllarında Balkanlar’da dindar bir ailenin Türk katliamı öncesi günlük yaşantısı, Yunan işgali altında Anadolu, İstanbul’da tek başına yaşayan bir genç kadının yılları, Robert Kolej’den sonra Dârülfünun’da felsefe öğrenciliği Belkıs Halim’in anılarında birer birer canlanıyor. Genç Cumhuriyet’e alışmanın acı tatlı serüvenleriyle de karşılaşıyoruz. Kitapta Çamlıca Kız Mektebi’nde jambon devrimi, çapkın Kur’an’cılar, İstanbul semalarında atılan kızlı erkekli uçak turları ve tabii başımızdan eksik olmayan gizli polisimiz. II. Dünya Savaşı yıllarında Harvard’da erkekler arasında okuyan bu tek kadının Amerika’nın akıl hastanelerinde yarım asır süren psikologluğu… Soğuk savaş yıllarında Ankara’da Amerikan askerlerinin “beyliği”, Moskova’da Türk komünistlerinin ibret verici serüvenleri.

GÜNDÜZ VASSAF liseyi Robert Kolej’de tamamladıktan sonra aldığı futbol bursuyla psikoloji eğitimi gördüğü George Washington Üniversitesi’nden mezun oldu. Gençliğinde ABD’de akıl hastanesi gardiyanlığından TRT’de radyo spikerliğine kadar çeşitli işlerde çalıştı. Hacettepe Üniversitesi’nden psikoloji doktorasını aldıktan sonra, uzun süre Ankara Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nde öğrencilere psikolojik danışmanlık yaptı. Sonradan pişman olacağı, Türkiye’nin ilk zekâ testini geliştirdi. Uzun yıllar bu testlerin bir tür zekâ katliamı olduğuna dikkat çekti. Uluslararası Psikologlar Konseyi yönetim kurulu üyeliğine seçildi, Union of Psychological Science Barış Komitesi kurucu üyesi oldu, American Psychological Association’ın toplum psikolojisi bölümünün Avrupa ve Ortadoğu koordinatörlüğünde görev aldı. 12 Eylül askerî darbesinden sonra öğretim üyeliği yaptığı Boğaziçi Üniversitesi’nden istifa etti. Türkiye’de Psikologlar Derneği’nin kurucu üyelerinden olmasının yanı sıra 12 Eylül’e kadar Uluslararası Af Örgütü’nün İstanbul Şubesi başkanlığında, Tüm Öğretim Üyeleri Derneği (TÜMÖD) yönetim kurulunda yer aldı. O tarihten sonra Kassel, Marburg ve Bremen üniversitelerinde öğretim üyesi, Kanada McGill Üniversitesi Center for Developing Area Studies’de “konuk” akademisyen, Amsterdam’da Averroes Stichting’de klinik psikolog, Viyana’da Institute für Höhere Studium ve Avrupa Bilim Vakfı’nda da konuk araştırmacı olarak çalıştı. Kurulduğu günden kapandığı 2016’ya kadar Radikal gazetesinde “Uçmakdere” başlıklı köşe yazılarıyla 20 yıl boyunca yer aldı.

Kitapları: Zekâ ve Zekâ Testleri Nedir? Ne Değildir? (Ankara Üniversitesi Mediko Sosyal Merkezi Yayınları, 1977); Daha Sesimizi Duyurmadık: Avrupa’da Türk İşçi Çocukları (Belge Yayınları 1983; İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2002); Cehenneme Övgü (Ayrıntı, 1992; İletişim, 1999); Cennetin Dibi (Ayrıntı, 1996; İletişim, 1999); Annem Belkıs (İletişim, 2000); 40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra Amerika-Rusya (İletişim, 2006); Tarihi Yargılıyorum (İletişim, 2007); Türkiye Sen Kimsin? (İletişim, 2008); Leventnâme (Heyamola, 2009); Kimliğimi Kaybettim Hükümsüzdür (İletişim, 2010); Mostari: Bir Köprü Bekçisinin Günlüğü (YKY, 2013, İletişim, 2021); Medeniyet, Kültür, Sanat (İletişim, 2014); İstanbul’da Kedi (YKY, 2014), Boğaziçi’nde Balık (YKY, 2015), Nâzım (Aylak Adam, 2015), Ne Yapabilirim: Geleceğe Kartpostallar (İletişim, 2016), Yol Arkadaşım: Havaalanı Yazıları (Karakarga, 2017), Sınırsız (İletişim, 2018), Ressamın İsyanı (Everest, 2023).

Hazırlayan: Özgürleşmenin Sorunları: Mehmet Ali Aybar Sempozyumları (Tarih Vakfı Yayınları, 2003); Belkıs Halim Vassaf’ın defterinden: Dumezil’in Sosyoloji Dersi Notları (Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2009).

Çeviri: Guantanamo’dan Şiirler (Der. Marc Falkoff, Bilgin Adalı ile birlikte, YKY, 2008).

Nehir Söyleşi: Gündüz Feneri (Söyleşi: Kürşad Oğuz, Alfa Yayınları, 2011).

Kitabın Adı Annem Belkıs
Alt Başlık Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Baskı
ISBN 9789750521867
Kapak Güneş, Seratan (Yengeç) burcuna girince ortaya çıkan, bir elinde nalın, bir elinde tas tutan üç başlı bir kadın biçiminde çizilmiş melek. (Davetname, Topkapı Müzesi)
Arka Kapak Hz. Muhammed’in insan yüzlü aya parmağını uzatarak onu ikiye ayırması. (Fal-ı Kuran, Topkapı Müzesi)
Yayın No İletişim - 659
Dizi Türkçe Edebiyat - 94
Alan Çağdaş Türkiye Edebiyatı
Sayfa 344 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Ağırlık 287 gr
Perakende Satış Fiyatı 244,00 TL
Baskı 14. baskı - Ocak 2021 (1. baskı - Eylül 2000)
Yazar Gündüz Vassaf
Kapak Hakkı Mısırlıoğlu
Uygulama Suat Aysu
Düzelti Serap Yeğen
Dizin Berkay Üzüm
Baskı Sena Ofset
Cilt Güven Mücellit