Dünyayı Politik Düşünmek

Agonistik Siyaset

“Agonistik bakış açısından demokratik siyasetin ana kategorisini, demokratik ‘herkese özgürlük ve eşitlik’ ilkelerine bağlı, ancak bunların yorumlanışı konusunda ayrışan ‘muhalif’ kategorisi oluşturur. Muhalifler bu ilkeleri yorumlayış biçimlerinin hegemonik olması için mücadele etseler de, karşıtlarının kendi pozisyonlarının galibiyeti için verdikleri mücadelenin meşruiyetini sorgulamaz. Muhalifler arasındaki bu karşılaşma, canlı bir demokrasinin olmazsa olmazı, ‘agonistik mücadelenin’ var olma şartıdır.”
Chantal Mouffe

Geçtiğimiz yüzyılın en etkili sloganlarından biri “Alternatif yok!”tu. Bu slogan alternatif tüm seçenekleri değersizleştirmek ve yok saymak için devreye sokuldu. Mümkün tüm öneriler karşısında yalnızca o sırada hegemonyayı sağlayabilen siyasal akım ve projelerin sonsuza kadar galibiyetini ilan eden bu bakış kanıksandı. Chantal Mouffe, Dünyayı Politik Düşünmek’te, neo-liberal projeler karşısında sözünün hükmü yok derecesine indirgenmiş ‘muhalifler’ için politik bir mücadele sürdürmenin imkânlarını tartışmaya devam ediyor.

Hegemonyanın tesis edilmesi, müzakere ve siyasal çatışmanın uzlaşı ile izale edilmiş sayılması gibi noktaları ele alarak, çatışma sonrası varılmış ‘uzlaşma’ya dayalı siyasal hegemonyanın da niçin eksik bir demokratik anlayış olduğunu tartışıyor. Tüm ‘muhalif’ görüşlerin bir mutabakat ânı sırasında illa ikna edilemeyebileceğini gösteriyor. Mouffe, demokratik bir arada yaşam fikri açısından bunun ne kadar hayati olduğunu AB, milliyetçilik, alternatif küreselleşme hareketleri, sanat pratikleri gibi örnekler üzerinden, Laclau ile beraber kaleme aldıkları Hegemonya ve Sosyalist Strateji’den beri geliştirmekte olduğu agonistik yaklaşım çerçevesinde ortaya koyuyor.