Edebiyat İncelemeleri

Dünya Edebiyatı Bağlamında
Modern Türk Romanı
Kesişen Yazgıların Hikâyesi

Seyhan, modern Türk edebiyatıyla ilgili eleştirel düşüncelerin ulusal ve bölgesel kimliklere; dil, kimlik ve kültürel hafıza arasındaki yakın ilişkilere; yazarların farklı dünya ve değer sistemleriyle karşılaşılırken aracı olarak yüklendikleri sosyal sorumluluklara odaklanarak açıklanması gereğine işaret ediyor.

Metruk Ev
Halit Ziya Romanında Modern Osmanlı Bireyi

Bir modernlik deneyimi olarak metrukiyete sürüklenen bireylerin tekrar eden hikâyesi… Metruk Ev, Halit Ziya’nın kurmaca dünyasındaki metruk karakterleri, onların çatışmalarını, arzu edenle arzu edilenin ilişkisinin nasıl kurulduğunu incelerken değişen edebiyat algısını da gösterir.

Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat

Ahmet Mithat Efendi, yazdıklarının niteliği ve niceliğiyle 19. yüzyıl sonu Osmanlı-Türk edebiyatının en şaşırtıcı yazarıdır. Buna rağmen yazarlığı, kişiliği ve hayatıyla hâlâ keşfedilmeyi beklemektedir. Elinizdeki eser, Ahmet Mithat üzerine yapılan çalışmalar arasında özel bir yer tutuyor. Nüket Esen’in Ahmet Mithat üzerine yirmi beş yıldır devam eden titiz çalışmalarının ürünü ve yazarı bugünün okuru için tanıdık kılmayı hedefliyor.

Edebiyat Dersleri

Edebiyat Dersleri, dünya edebiyatının en çok tartışılan başyapıtlarına, yine en çok tartışılan başka bir büyük yazarın yorumlarını ve eleştirilerini göstermekle kalmıyor; aynı zamanda hem nasıl iyi bir eleştirmen hem de nasıl iyi bir okur olunabileceğine dair Nabokov’un uzun yıllar derslerinde anlattığı notları, çizimleri ve haritaları da sunuyor. Öğrenciler için bulunmaz bir kılavuz, meraklıları için kaçırılmayacak bir başyapıt...

Edebiyatta Ermeniler

Murat Belge Edebiyatta Ermeniler’de, toplumsal hafızada takılıp kalan, edebiyat aracılığıyla ortaya çıkan “Ermenileri” inceliyor. Hangi dönemde, hangi romanda Ermeniler nasıl yer aldılar? Toplumun olağan bir parçası iken ne zaman “düşman” oldular?

Rus Edebiyatı Dersleri

Amerika’da çeşitli okullarda verdiği Rus edebiyatı derslerinin bir dökümü niteliğindeki bu kitapta Nabokov, 19. yüzyılın en büyük addedilen Rus yazarları –Çehov, Dostoyevski, Tolstoy, Turgenyev, Gorki, Gogol– üzerine konuşurken, romanlarındaki sıra dışı üslubundan yine ödün vermiyor. Nabokov, parlak zihin oyunlarını bu defa da Rus romanlarını didiklemek için kullanıyor.

Marksizm ve Edebiyat Eleştirisi

İnsanların sömürüye karşı mücadelesiyle geçmişin edebiyatı arasında bağlantı kurmadıkça, günümüzü tam olarak anlayamayız ve onu etkin bir biçimde değiştiremeyiz. Ayrıca bu zorunluluğu yerine getirmezsek bizi daha iyi bir sanat ve daha iyi bir topluma götürecek metinleri okumada ve söz konusu sanat biçimlerini üretmede daha az ehil olacağız.

Nikolay Gogol

Nabokov, bu zihin açıcı çalışmasında Palto, Burun, Müfettiş, Ölü Canlar gibi ünlü, ama aslında okundukça keşfedilen Gogol yapıtlarını inceliyor. Gogol’ü nasıl anlayabileceğimizi gösteriyor. Edebiyatın ne olduğunu ve ne olmadığını bu metinlerden yola çıkarak kendi alaycı, zeki üslubuyla sorguluyor, sorgulatıyor.

Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım

Jale Parla Türk romanında, başkişileri şair ve yazar olan, Künstlerromanları (sanatçı romanları) incelediği bu çalışmasında; başarılı, hem edebi rolüyle hem de entelektüel önderlik vasıflarıyla mükemmel yazarlar ve 19. yüzyıldan başlayarak romanda çok sık rastladığımız anti-kahramanlara tekabül eden başarısız ve yarım yazar kahramanlara bakıyor.

Kötülük Üzerine Bir Deneme

On beş yıl önce İngiltere’nin kuzeyinde on yaşında iki çocuk, bir bebeği işkence edip öldürdü. Halk dehşetle ayağa kalktı. Oysa bu cinayeti niye özellikle korkutucu buldukları tam açık değildi. Neticede çocuklar, kimi zaman oldukça vahşice davranmaları doğal karşılanan sadece yarı ehlileşmiş yaratıklardır.

Yazarın Kuramı
Eserimi Nasıl Yazdım?

Türk ve Dünya edebiyatından yapılan bu seçkide, romandan öyküye ve şiire varan bir yelpazede yazarların eserlerini nasıl tasarladıklarını, onları nasıl yazdıklarını anlattıkları yazıları bir araya topladık… Bazı yazarlar yazma anına dair kişisel deneyimlerini, duygu dünyalarını aktarırken bazıları çok tartışılan eserlerini yazarken arka planda akan ve eserlerini birebir etkileyen tarihî olayları da kayıt düşüyorlar.

Sanatta ve Edebiyatta Eleştiri
Alman Romantizminde Sanat Eleştirisi Kavramı

Alman Romantizminde Sanat Eleştirisi Kavramı”, Benjamin’in 1919’da Bern Üniversitesi’ne sunduğu doktora tezidir. Erken romantiklerin sanat eleştirisi konusundaki görüşlerine odaklanan bu eser, eleştirel kuramın temel metinlerinden biridir ve günümüzde de pek çok çalışmaya konu olmaya devam etmektedir.

Kurgulanmış Benlikler
Otobiyografi, Kadın, Cumhuriyet

Nazan Aksoy Kurgulanmış Benlikler’de yakın tarihimizi, o döneme tanıklık eden kadınların dilinden, onların otobiyografilerinden okuyor. Özellikle son yıllarda yayımlanan kadın otobiyografilerinin de genel olarak odak noktası modernleşme ve özel olarak Cumhuriyet tarihidir.

Sanat ve Edebiyat Yazıları

Sanat ve Edebiyat Yazıları, Murat Belge’nin dil, edebiyat ve sanat üzerine yazdığı yazıların bir derlemesi. Murat Belge bu yazılarında, Türkçe’nin dil tartışmalarıyla klasik Türk müziğinin, Türkçe edebiyat eserleriyle dünya edebiyatı kahramanlarının tarihsel ve kültürel bir tartışmada bir araya gelmelerini sağlıyor.

Eleştiri ve İdeoloji
Marksist Edebiyat Teorisi Üzerine Bir Çalışma

Terry Eagleton, edebiyat eleştirisi tartışmalarının muzip, acımasız ve otorite sayılan üyelerinden biri. Eleştiri ve İdeoloji, modern edebiyat eleştirisi literatürünün yapıtaşlarından sayılıyor. Yazıldığı dönemin yapısalcı argümanlarını ihtiva eden; metni, yazarı, genel edebiyat teorisini ve eleştiri öğelerini aynı bağlam içerisinde birbirleriyle tartıştırarak ele alan Eagleton, yalnızca genelgeçer bir ideoloji tartışması yerine, metin ve edebiyat üzerinden bunun arkeolojisine girişiyor.

Sanatçı: Eleştirmen, Yalancı, Katil
Estetik Ve Etik Üzerine

Oscar Wilde modernist edebiyatın Baudelaire ve Mallarmé gibi öncüleriyle birlikte anılır. Ama o yalnızca edebiyatıyla değil, sanat ve edebiyat üzerine eleştirileriyle de 20. yüzyıl avangardı üzerinde etkili olur. Ayrıca, onun en önde gelen eseri kuşkusuz hayatıdır. Zaten dehasını hayatına kattığını, eserlerine ise sadece yeteneğini koyduğunu söyler.

Genesis
'Büyük Ulusal Anlatı' ve Türklerin Kökeni

Edebiyat, hem “Büyük Ulusal Anlatı”nın kurgusunu, biçimini, ahengini geliştirme hem de popüler alıcılarına ulaştığında, işlevini layıkıyla yerine getirebilmek için hamaset edebiyatından bol bol yararlanmış, daha doğrusu, bunun yeterli bir geleneği bulunmadığı için, kendileri büyük ölçüde yaratmışlardır. Murat Belge, Genesis’te edebiyatın bu “vitrini”ni ele alırken, milliyetçi, muhafazakâr, İslâmcı yazarların “Türk tarihî romanı”nı nasıl tefriş ettiklerini inceliyor.

Dil, Edebiyat ve İletişim

Dilin, edebiyatın, sanatın, imgenin sunduğu iletişim olanakları üzerine bir kitap bu. Kullanabildiğimiz, kullanabileceğimiz - ve ıskaladığımız olanaklar üzerine… Dilin tarihi… Destandan düz yazıya, Orhon yazıtlarından günümüzün edebiyatına ve söylemlerine dek, Türkçenin dönüşümü… Spor, haber-manşet söylemleri, magazin, ekonomi söylemleri, gündelik söylem, mitolojik söylem-nesnel söylem, hedonist söylem, şiir söylemi, felsefî söylem, aforizma söylemi, seri ilan söylemi, internet söylemi…

Oğuz Atay'a Armağan
Türk Edebiyatının "Oyun/Bozan"ı

Elinizdeki derleme kitap, Tutunamayanlar ilk çıktığı günden bugüne kadar Oğuz Atay hakkında çıkan yazı ve eleştirilerden; Oğuz Atay’ın hayattayken yazdığı yazılarından ve gerçekleştirdiği söyleşilerden oluşmaktadır. Kronolojik olarak yerleştirilen yazılar, bugüne kadar Oğuz Atay üzerine söylenenler dışında “söylenmeyenleri” de yansıtmaktadır.

Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar

Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, Ahmet Mithat’tan başlayarak Tanzimat dönemine, erken Cumhuriyet yazınından günümüze dek uzanarak Türk edebiyatındaki, dolayısıyla fikir dünyamızdaki süreklilik ve kopuşları kapsamlı bir şekilde görme fırsatı veriyor.

"Ben Buradayım..."
Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası

Edebiyatımızın kilometre taşlarından olan Oğuz Atay özellikle son yirmi yıldan bu yana büyük bir okur kitlesine ulaştı ve benimsendi. Yazarın gerek yaşamı gerekse eserleri hakkında yazılanlar ise makalelerle sınırlı kaldı. Modern Türk edebiyatı konusundaki ciddi ve kapsamlı araştırmalarıyla tanınan, aynı zamanda önemli bir Oğuz Atay uzmanı olan Yıldız Ecevit, ilk defa Oğuz Atay’ın yaşamını ve eserlerini kitaplaştırdı.

Edebiyat Üzerine
makaleler / röportajlar

Türk edebiyatının en önemli eleştirmenlerinden biri; belki de birincisidir Berna Moran. Edebiyat algımızda yön gösterici bir rol oynayan yazılarıyla, zengin fikrî altyapısıyla, tartışan ve tartışmayı açan metinleriyle bir ufuk çizgisidir. Elinizdeki bu kitap onun eserlerine girmeyen, kimi dergi ve gazetelerde yayımlanmış makale ve röportajlarından oluşmaktadır.

Kadınlar Dile Düşünce
Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet

Herkes dile düşer, kadınlar da erkekler de... Ama ataerkil ideolojiler tarafından dil ötesi bir mahremiyet alanına hapsedilen kadınların, kamusal alanda görünür olunca kendilerini rezil ettikleri düşünüldüğünden, “dile düşmek” deyimi en çok onlara yakıştırılır. Üstelik, erkekler tarafından yapılmış bir dil içinde yaşamak zorunda oldukları ve simgeleştirilip başka şeyler hakkında konuşmanın aracı yapıldıkları için, hep “erkek dili”ne düşer kadınlar.

Postmodernitenin Kökenleri

Postmodernizm, son yıllarda sürekli her alanda karşımıza çıkıyor. Sanattan toplumsal bilimlere, mimarlıktan sinemaya, hatta darbelere kadar pek çok alanda bu kavram kullanılıyor. Peki herkesin kolaylıkla kullandığı bu kavramın kökenleri nelerdir? Bir fikir olarak postmodernitenin kaynakları, mekânsal, siyasal ve entelektüel bağlamında nasıl değerlendirilmeli?