Rainer Maria Rilke

4 Aralık 1875’te, o dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sınırları içinde yer alan Bohemya’nın başkenti Prag’da doğdu. Tam adı René Karl Wilhelm Johann Josef Maria Rilke’dir. Demiryollarında memur bir baba ve Praglı zengin bir aileye mensup bir annenin çocuğuydu; çift, Rilke 9 yaşındayken boşandı. Rilke’nin mutsuz bir çocukluk ve ilkgençlik geçirmesinde bu boşanma kadar 1886-1891 yılları arasında ailesinin zoruyla gittiği askerî okullar da etken oldu. Hastalığı nedeniyle askerî okulu bırakarak, üniversite sınavlarına hazırlanmaya başladı. 1895’te sınavı kazandı, bir yıl boyunca Prag ve Münih’te edebiyat, sanat tarihi ve felsefe eğitimi gördü. İlk şiirlerini bu dönemde yayımladı. 1897’de entelektüel çevrenin önde gelen isimlerinden Lou Andreas-Salomé ile aşk yaşamaya başladı. Onunla Berlin, Floransa, Moskova, St. Petersburg seyahatlerine çıktı. Salomé, üç yıl kadar süren ilişkilerinden sonra da Rilke’nin en büyük sırdaşı olarak kalmaya devam etti. Yaptığı bu geziler Rilke’yi çok etkiledi, şiirinin temalarını oluşturmada yapıtaşı oldu.

1901’de heykeltıraş Clara Westhoff ile evlendi, bir kızları oldu. Rilke, 1902 yazında evi terk ederek Paris’e gitti. Evliliği kâğıt üstünde devam etse de sona ermişti. Rodin ve Paul Cézanne ile dostluğunu geliştiren ve ikisinden de çok etkilenen Rilke, yeni bir şiir ve yazı anlayışına kavuştu. Paris günlerinde çeşitli şiir kitaplarının yanı sıra tek romanı olan ve ciddi otobiyografik öğeler taşıyan Malte Laurids Brigge’nin Notları’nı (1910) kaleme aldı, Rodin üzerine bir deneme yazdı (Auguste Rodin, 1903). Bir süre İspanya’nın güneyindeki Ronda şehrinde yaşayan Rilke, Ekim 1911-Mayıs 1912 tarihleri arasında Trieste yakınlarındaki Duino Kalesi’nde kaldı. Ünlü eseri Duino Ağıtları’nın ilk müsveddelerini burada kaleme aldı.

Birinci Dünya Savaşı başlarken Almanya’da olan Rilke, istemesine rağmen Paris’e dönemedi. Savaşın büyük bölümünde Münih’te yaşadı. 1916’da Viyana’da askere çağrılsa da nüfuzlu dostları sayesinde kısa süre sonra sivil hayata döndü.

Şubat 1922’de yoğun bir çalışma sonucu kaleme almaya başladığı Duino Ağıtları’nı bitiren Rilke, 1923’ten itibaren artan sağlık sorunları nedeniyle Montreux civarındaki Territet’de bir sanatoryumda kalmaya başladı. 1925 yılının büyük kısmını Paris'te geçirdi, bir yandan da çalışmalarını sürdürdü. Sağlığı hızla kötüleşen Rilke, lösemi teşhisi konulmasından kısa bir süre sonra, 29 Aralık 1926’da İsviçre-Montreux’deki Valmont Sanatoryumu’nda öldü.

20. yüzyıl şiirinin en önde gelen isimlerinden olan Rilke adeta “şiir için yaşayan” bir şair olarak birçok esere imza attı. Eserlerinden başlıcaları şunlardır: Leben und Lieder (Yaşam ve Şiirler, 1894), İmgeler Kitabı (1902), Dua Saatleri Kitabı (1905), Neue Gedichte (Yeni Şiirler, 1907), Duino Ağıtları (1923), Orpheus’a Soneler (1923), Genç Bir Şaire Mektuplar (1929).