Corcî Zeydân

1861'de Beyrut'ta, Ortodoks mezhebine mensup fakir bir ailenin çocuğu olarak doğdu. İlk ve orta öğrenimini doğduğu topraklarda tamamladıktan sonra, Beyrut'ta Amerikan Koleji'nde tıp eğitimine başladı; ancak eğitimini tamamlayamadı. Daha sonra Kahire'ye yerleşti; bir başka okulda up eğitimini tamamlamak istese de, maddi sıkıntılar yüzünden yanda bırakmak zorunda kaldı. Edebiyat, tarih ve dil konulan üzerinde yoğunlaştı. 1884'te ez-Zaman gazetesinde çalışmaya başlayan Zeydân, 1885'te Beyrut'a dönünce "Doğu Bilimler Akademisi"nin faal üyeliğine seçildi. Arap dili ve edebiyatı alanındaki ilk eseri 1886'da Beyrut'ta yayımlandı. Oldukça faal bir kişi olan Zeydân, 1886'da İngiltere, Fransa ve İsviçre'yi içine alan Avrupa seyahatine çıktı ve bu ülkelerdeki belli başlı arşiv, kütüphane, müze ve üniversitelerde araştırmalar yaptı; ileri gelen bilim adamlarıyla tanıştı ve aynı yıl Mısır'a döndü. 1892'de, yaşamının sonuna kadar çalıştığı ve birçok makalesini bizzat yazdığı el-Hilâl dergisini çıkarmaya başlayan Zeydân, Arap edebiyatında yeni akımın öncüleri arasında yer aldı. İyi bir gazeteci olmanın yanında, özellikle tarih, Sami dilleri ve karşılaştırmalı dil bilimi konularında bilimsel Ban metoduna uygun çok sayıda esere imza atan Corel Zeydân, 1914'te Kahire'de öldü. Başlıca eserleri şunlardır: Tarihli Mısr el-Hadis (2 cilt), Tarihu't-temeddüni'l-lslâmî (5 cilt), Târihu'l-Arab iable'l-klâm, Ensâbü'l-Arabi'l-hudemâ, Edebiyat ve Tarih Dersleri, Arapça Lügât Düzenleme Kuralları Tarihi, Sari Meşhurlarının Biyografileri. Bu eserlerin dışında Zeydân'ı başta Arap dünyası olmak üzere büyük üne kavuşturan kitapları, İslâm fetihlerinin başlangıcından Memlûktular devrine kadar, İslâm tarihinin ilk devirleriyle 18. ve 19. yüzyıllarda geçen olayları konu alan ve bazıları Türkçe'ye de çevrilmiş olan tarihî romanlarıdır.